झापा, गौरीगञ्जको एक साना किसान कृषि सहकारी संस्थामा रकम अपचलनको समाचार लेखेको विषयमा भर्खरै एक पत्रकार कुटिएका छन् । उनले गौरीगञ्ज इलाका प्रहरी कार्यालयमा संस्थाको ऋण शाखाकी एक महिलाका छोरा र उनका केही साथीहरू मिलेर हातपात गरेको विषयमा उजुरी दिएका छन् । यसअघि पनि देशका विभिन्न भागमा समाचारको विषयलाई लिएर पत्रकारहरूलाई हातपर्ने घटनाहरू आइरहेका छन् । कतिपय पत्रकारलाई त दुर्घटना गराइ हत्या गरिएको समाचार पनि आएको छ ।
यसले नेपालमा पत्रकारहरूको सुरक्षा एक गम्भीर चासोको विषय बनेको छ । पत्रकारहरूले साँचो र निष्पक्ष जानकारी प्रस्तुत गरेर जनतालाई सचेत बनाउने काम गर्दछन् । उनीहरूलाई ‘आवाजविहीनहरूको आवाज’ पनि भनिन्छ । तर, पत्रकारहरू माथि ज्यान मार्ने धम्की, आक्रमण र अन्य प्रकारका दुव्र्यवहार बढ्न थालेका छन् । यस्ता क्रियाकलापले लोकतन्त्रको मर्मलाई कमजोर बनाउन सक्छ । पत्रकारिता एक संवेदनशील कार्य हो, जसले लोकतन्त्रको आधारशिलालाई निरन्तर मजबुत बनाउँछ ।
पत्रकारहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न सरकारको जिम्मेवारी अत्यावश्यक छ । जब राष्ट्रको चौथो अंग पत्रकारिता र पत्रकारहरू नै असुरक्षित हुन्छन्, तब उनीहरूले स्वतन्त्र रूपमा लेख्न र काम गर्न सक्दैनन् । यसले जनता सही र साँचो जानकारी पाउनबाट वञ्चित बनाउँछ, जसले नागरिकहरूको अधिकार र लोकतान्त्रिक प्रक्रिया प्रभावित पार्छ । यसरी, पत्रकारहरूको सुरक्षामा ध्यान नदिँदा लोकतन्त्रको विकासमा अवरोध आउन सक्छ ।
नेपालमा विभिन्न समयमा पत्रकारहरूलाई लक्षित बनाइने घटनाहरू देखिएका छन् । यस्ता घटनाहरूले न केवल पत्रकारहरूको मनोबललाई कमजोर बनाउँछ, बरु समाजमा डरको वातावरण पनि सिर्जना गर्छ । यसले गर्दा साँचो कुरा लेख्न वा बोल्न पत्रकारहरूलाई कठिनाइ हुन्छ ।
सरकारले पत्रकारहरूको सुरक्षाका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाउन सक्छ । पहिलो, सरकारले पत्रकारहरूको लागि विशेष सुरक्षा नियमावली बनाउनु पर्नेछ । यसमा पत्रकारलाई धम्की दिने वा आक्रमण गर्ने व्यक्तिहरूका विरुद्ध कडा कानूनी कारवाहीको व्यवस्था हुनुपर्छ । दोस्रो, पत्रकारहरूको सुरक्षा सम्बन्धी तालिम र वर्कशपहरू आयोजना गर्नु आवश्यक छ, जसले पत्रकारहरूलाई सुरक्षित र सुरक्षित काम गर्ने तरिका सिकाउँछ ।
तृतीय, पत्रकार र आमसञ्चारसँग सम्बन्धित संघ÷संगठनहरूले पनि पत्रकारहरूको सुरक्षाको लागि बुलन्द आवाज उठाउनुपर्छ । यस्ता संघ÷संगठनहरूले मोर्चाबन्दी गरेर एकता र सहकार्यको भावना सहित पत्रकारको भौतिक, आर्थिक र सामाजिक सुरक्षाका निम्ति सरकारसँग जोडदार माग प्रस्तुत गर्नुपर्छ ।
समग्रमा, पत्रकारहरूको सुरक्षामा ध्यान दिनु केवल पत्रकारहरूको मात्र होइन, सम्पूर्ण लोकतन्त्रको जीवित रहनका लागि आवश्यक छ । सरकारले यस विषयमा गम्भीरता लिएर कदम चाल्नका लागि आग्रह छ । यदि पत्रकारहरू सुरक्षित छन् भने, लोकतन्त्र पनि बलियो हुन्छ । यसैले, सबै नागरिक र सरकारलाई पत्रकारहरूको सुरक्षामा ध्यान दिन र उनीहरूको जीवन सुरक्षाको सुनिश्चितता गर्न आवश्यक छ । लोकतन्त्रको मर्मलाई बचाउन र सुदृढ बनाउन पत्रकारहरूको सुरक्षा पहिलो प्राथमिकता हो भन्ने ठान्नुपर्छ ।
